احتمالاً درباره‌ی رول فوم و انواع آن پرسشی در ذهن داشته‌اید که به سراغ اینترنت آمده‌اید و به این صفحه رسیده‌اید. در این مقاله سعی کردهایم که تقریباً همه‌چیز را درباره‌ی رول فوم با شما در میان بگذاریم. از تاریخچه رول فوم آغاز میکنیم تا به تعریف رول فوم برسیم. پس از آن، به ویژگی‌های رول فوم و کاربرد رول فوم در صنایع مختلف اشاره میکنیم. امیدواریم تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
تاریخچه رول فوم
شاید تعجب کنید اگر بدانید که تاریخچه استفاده از فوم به دوران باستان برمی‌گردد! در گذشته، فوم از لاتکس طبیعی ساخته می‌شد. این ماده از شیره درختان رابر به دست می‌آمد. ایده استفاده از فوم طبیعی به دوران مایاها و آزتک‌ها و حتی به ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.
با پیشرفت تکنولوژی، تولید فوم مصنوعی در دهه ۱۹۰۰ میلادی آغاز شد. فوم‌های مصنوعی از مواد شیمیایی مختلفی ساخته می‌شدند و این موضوع امکان بهره‌برداری گسترده و کاربردهای متنوع رول فوم را فراهم می‌کرد. با گذشت زمان، فوم‌ها تکامل یافتند و انواع مختلفی از فوم‌ها تولید شد که کاربردهای متنوعی داشت و در صنایع مختلف از آنها استفاده می‌شد. امروزه، با پیشرفت روزافزون علم و صنعت و فناوری، فوم‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های متنوع تولید می‌شوند و در صنایع متعددی کاربرد دارند. از جمله مهم‌ترین صنایع که از رول فوم استفاده می‌کنند، می‌توان به صنایع بسته‌بندی، ساختمان‌سازی، خودروسازی، ورزشی و پزشکی و صنایع کیف و کفش اشاره کرد.
تعریف رول فوم چیست؟ + انواع رول فوم کدام است؟
رول فوم به ورق‌هایی از ماده فومی گفته میشود که در فرآیندهای تولیدی خاص، پس از جوش خوردن در دستگاه‌های مخصوص، به شکل رول درمی‌آیند و سپس در ضخامت‌های گوناگون برش داده می‌شوند تا برای استفاده در صنایع مختلف مناسب باشند.فوم به‌طور کلی ماده‌ای است که دو نوع دارد: سلول بسته و سلول باز.
فوم سلول بسته فومی است که در آن ساختار گازی ناپیوسته باشد، در فوم سلول بسته، دور سلول ها با پلیمر احاطه شده است. در فوم سلول بسته، هر سلول به وسیله دیواره های سلولی به دیگر سلولها متصل می باشد. این ویژگی، باعث میشود آب نتواند در فوم نفوذ کند. این نوع فوم برای ساخت و تولید مواردی مانند زیرانداز کمپینگ مناسب است. در مقابل، فوم سلول باز فومی است که در آن فاز گازی پیوسته است و در فوم سلول باز تمام دیواره های سلولی به جز درصد اندکی از آنها باز بوده و هوا به راحتی در بین سلولها جابجا میشود در واقع فوم سلول باز شبکه ای از حفره های مرتبط به هم هستند. به همین دلیل، مایعات می‌توانند به‌راحتی در آنها نفوذ کنند، مانند اسفنج حمام.
رول فوم ها کاربردهای متنوعی دارند و در صنایع مختلفی از آنها استفاده میشود. برای مثال، می‌توان به ساختمان‌سازی و خودروسازی اشاره کرد. علاوه بر این، از رول فول در ساخت و تولید کفش و کیف‌سازی، تجهیزات ورزشی و پزشکی استفاده میشود. این محصولات به دلیل خصوصیاتی مانند سبکی، انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر ضربه و عایق‌بودن، کاربردهای فراوانی دارند و در زمینه‌های گوناگون به کار می‌آیند.
رول فوم که گاهی اوقات با عنوان فوم پلی‌اتیلن یا فوم EVA هم شناخته میشود، ماده‌ای است که از پلیمرهای سبک‌وزن ساخته شده است. این ماده، هم وزن سبک دارد و هم دارای انعطاف پذیری می باشد. علاوه بر این، در برابر ضربه نیز مقاومت است. رول فوم در مجموع، با توجه به این ویژگی‌ها محبوبیت زیادی کسب کرده است.
رول فوم چه ویژگی‌هایی دارد؟
همان‌طور که گفتیم، فوم رول، یکی از انواع ورق فومی است که در فرآیندهای تولیدی خاص، پس از جوش خوردن در دستگاه‌های مخصوص، به شکل رول درمی‌آید و سپس برای استفاده‌های مختلف در ضخامت‌های گوناگون برش داده میشود. ویژگی‌های اصلی رول فوم عبارتند از:
- مقاومت در برابر پارگی: رول فوم دارای مقاومت در برابر پارگی متوسط است. این ویژگی باعث میشود که رول فوم برای استفاده در صنایعی که مقاومت در برابر پارگی حرف اول را می‌زند، کارآمد باشد، مثلاً ساخت تجهیزات ورزشی.
- انعطاف‌پذیری مناسب : انعطاف‌پذیری رول فوم یکی از ویژگی‌هایی است که بر محبوبیت آن می‌افزاید. همین ویژگی است که کمک می‌کند فوم به‌شکل رول در بیاید و در صنایعی که انعطاف‌پذیری لازم باشد، به کمک بیاید. تولید کیف و کفش یکی از نمونه‌هایی است که خاصیت انعطاف‌پذیری بیشتر به چشم می‌آید.
- رنگبندی متنوع: انواع رول فوم در رنگ‌های مختلف تولید میشود. این تنوع رنگ به افراد کمک می‌کند که دست افراد در انتخاب رنگ رول فوم باز باشد. انتخاب رنگ رول فوم معمولاً با توجه به حوزه‌ی کاربرد یا مکان استفاده رول فوم تعیین میشود. برای نمونه، از فوم رول‌هایی که رنگ شاد دارند، می‌توان برای ساخت فوم لازم در مهدکودک‌ها و تجهیزات ورزشی استفاده کرد.
- بدون سطح خراشنده: سطح فوم رولی خراشیده نیست یا اصطلاحاً بدون خراشندگی است. رول فوم بدون سطح خراشنده به فومی گفته میشود که سطحی صاف و یکنواخت دارد. این ویژگی باعث میشود که در هنگام استفاده، احتمال آسیب یا خراشیدگی اشیا یا سطوح دیگر به حداقل برسد. اهمیت این ویژگی، مخصوصاً در کاربردهایی معلوم میشود که نیاز به محافظت دقیق از سطوح حساس لازم باشد. برای نمونه، می‌توان به بسته‌بندی محصولات الکترونیکی یا سطوح پارکت و لمینت اشاره کرد. فوم‌های بدون سطح خراشنده می‌توانند بهجای لایه‌ای محافظ باشند و از بروز خراش‌ها و آسیب‌های سطحی جلوگیری‌کنند. این نوع فوم‌ها معمولاً در صنایعی استفاده میشود که در آنها دقت در حفاظت از محصولات، اهمیت ویژه‌ای دارد.
مهم‌ترین انواع رول فوم کدام است؟
انواع رول فوم
- فوم پلی‌اتیلن (PE Foam): فوم پلی‌اتیلن با دانسیته‌های مختلف تولید میشود. هر کدام از انواع رول فوم پلی اتیلن خصوصیات فیزیکی متفاوتی دارند. این فوم‌ها می‌توانند از نوع سلول بسته یا سلول باز باشند. رول فوم پلی‌اتیلن به دلیل مقاومت زیاد در برابر رطوبت و شوک‌های فیزیکی، معمولاً برای بسته‌بندی الکترونیک، محافظت از قطعات حساس و همچنین به‌عنوان عایق حرارتی و صوتی در ساختمان‌سازی کاربرد دارد.
- فوم EVA (Ethylene-Vinyl Acetate Foam): فوم EVA نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر از فوم پلی‌اتیلن است و مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی دارد. از آنجایی که رول فوم EVA انعطاف‌پذیری زیادی دارد، با خیال راحت می‌توانید از آن برای ساخت کفش‌های ورزشی، انواع مت یوگا و سایر تجهیزات ورزشی مانند کلاه‌های ایمنی و محافظ‌های بدن استفاده کرد.
- فوم پلی‌اورتان (PU Foam): فوم پلی‌اورتان به دو نوع سخت و نرم تقسیم میشود. این فوم قابلیت تنفس دارد. نوع نرم فوم پلی اورتان برای ساخت و تولید مبلمان، صندلی‌های اداری و انواع تشک استفاده میشود. این در حالی است که نوع سخت آن در صنایع خودروسازی کاربرد دارد و به عنوان عایق حرارتی هم از آن استفاده میشود.
رول فوم چه کاربردهایی دارد؟
به‌طور کلی از رول فوم در صنایع مختلف مانند بسته‌بندی، عایق‌بندی، کیف‌وکفش، خودروسازی، صنایع نظامی، ساختمان‌سازی و تجهیزات ورزشی استفاده میشود. در ادامه هر یک از این کاربردها را با جزئيات بیشتر توضیح می‌دهیم.
- استفاده از رول فوم برای بسته‌بندی و ضربه‌گیری: رول فوم ها خاصیت جذب ضربه و مقاومت در برابر فشار دارند. به همین دلیل، از آنها برای محافظت از محصولات الکترونیکی، شیشه‌ای و سایر موارد حساس در برابر آسیب‌های احتمالی حین حمل و نقل استفاده میشود. برای نمونه، می‌توان به استفاده از رول فوم در ساخت ضربه‌گیر لپ‌تاپ اشاره کرد. از مهم‌ترین راه حل‌های نگهداری لپ‌تاپ به مدت چندین و چند سال این است که ایمنی آن را حفظ کنید. لپ‌تاپ را همواره در جایی نگهداری کنید که اگر ضربه‌ای به آن وارد شود، آسیب چندانی نبیند. یکی از روش‌های حفاظت از لپ‌تاپ در برابر ضربه این است که از کیف های استاندارد لپ‌تاپ استفاده کنید. درون این کیف‌ها، از ضربه‌گیرهای فومی استفاده میشود. درواقع، این ضربه‌گیرهای فومی همان رول فوم هستند که از نظر کیفیت، میزان ضربه‌پذیری و خاصیت ارتجاعی در سطح کیفی عالی تولید شده‌اند. یکی دیگر از ویژگی‌های رول فوم ضربه‌گیر لپ‌تاپ این است که در برابر سرما و گرما مقام است، رنگبندی متنوع دارد، شستشوی آن آسان است . علاوه بر این، مواد اولیه و روند تولید آن نیز استاندارد است.
- استفاده از رول فوم برای عایق‌بندی: از رول فوم ها در ساختمان‌سازی و به‌منظور عایق‌بندی استفاده میشود. استفاده از رول فوم در ساختمان‌سازی بیش از هر چیز به‌منظورجلوگیری از اتلاف انرژی یا بهبود کارایی انرژی صورت می‌گیرد. رول فوم صنعتی، استانداردهای کیفیت مخصوص ساختمان‌سازی را رعایت می‌کنند. از این رو، به‌عنوان عایق صدا و گرما در ساختمان‌ها به کار برده می شوند. عایق‌کاری ساختمان‌ها تأثیر بسزایی در جلوگیری از اتلاف انرژی و حفظ دمای محیط دارد. عایق‌کاری به کمک رول فوم باعث میشود که دمای ساختمان در زمستان ۵ درجه گرم‌تر و در تابستان ۱۰ درجه خنک‌تر باشد. می‌خواهید عایق‌کاری به بهترین شکل انجام شود؟ بهتر است میزان مقاومت حرارتی فوم را در نظر بگیرید نه ضخامت آن را. فوم‌های رولی مقاومت حراراتی زیاد دارند و از این نظر گزینه‌ای مناسب برای عایق‌کاری ساختمان به شمار می‌روند.
- استفاده از رول فوم در صنعت کیف‌سازی: رول فوم برای ساخت لایه‌ی شکل‌دهنده در ساخت کیف و ساک و چمدان، کفش‌های ورزشی و دمپایی کاربرد دارد. رول فوم کفاشی با ترکیب فرمولاسیون مرغوب و قابلیت پشت چسب‌دار شدن و لمینت پارچه، تکسون و پلاستیک مناسب‌ترین محصولی است که می‌توان از آن در صنایع تولید کیف و کفش استفاده کرد. این رول فوم در رول‌های 50متری تولید میشود و ضخامت و رنگبندی متنوعی دارد. فوم کیف‌سازی یکی از بهترین انواع رول فوم Eva موجود در بازار است و رنگ‌های گوناگونی هم دارد. این روزها، استفاده از چرم مصنوعی بیش از چرم طبیعی در صنعت کیف‌سازی در دنیا رواج دارد. بن‌مایه اصلی تولید چرم مصنوعی، در واقع رول فوم مخصوص ساخت کیف و کفش است که از منظر تخصصی، از فوم فشرده پلی اتیلن ساخته میشود. از ویژگی‌های رول فوم کیف می‌توان به قابلیت شست‌وشو، دوام و پایداری آن در برابر کشش و پارگی و سازگاری آن با پوست انسان اشاره کرد.
- رول فوم در کفش‌سازی: رول فوم در کفش‌سازی پرکاربرد است. اول می‌توانیم برویم سراغ کفش‌های طبی.کفش‌های طبی باید راحت و نرم باشند. باید طوری تولید شوند که پا برای مدت طولانی بتواند در آن راحت باشد. مهم ترین ماده اولیه برای تولید کفش طبی، رول فوم کفش‌سازی است که ویژگی‌هایی مشابه با رول فوم کیف‌سازی دارد. رول فوم کفش‌سازی نیز در رنگبندی متنوعی تولید میشود. این ویژگی را هم در نظر بگیرید که کفش طبی معمولاً دفعات زیادی در طول عمر چندساله‌ی خود به شست وشو نیاز دارد. گذشته از این‌ها، رول فوم کفش‌سازی براساس استانداردهای بهداشتی و بین‌المللی تولید میشود. بنابراین، می‌توان مطمئن بود که به پای آدم‌ها آسیب نمی‌زند.
- استفاده از رول فوم درصنعت خودروسازی: رول فوم در صنعت خودروسازی جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده است. زیرا خاصیت وکیوم فرمینگ دارد. از این خاصیت رول فوم می‌توان در صنعت خودروسازی به شیوه‌های مختلفی استفاده کرد. برای نمونه، در تولید قسمت‌های تزئینی خودرو مانند کفی اسفنجی پراید ، آفتاب‌گیر پراید و عایق ضد آب و جعبه جک انواع خودرو از رول فوم استفاده میشود. استفاده از رول فوم در صنعت خودروسازی به حدی حیاتی و ضروری است که به نظر می‌رسد امکان جایگزینی رول فوم با محصولات مشابه دیگر دست‌کم در حوزه‌ی خودروسازی وجود ندارد.
- استفاده از رول فوم در صنایع نظامی: فوم‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فردشان، در صنایع نظامی کاربردهای متعددی دارند. مثلاً فوم EVA (اتیلن وینیل استات) به این دلیل که ساختار سلولی بسته و ترمیم‌پذیری زیاد پس از فشرده شدن دارد، برای تولید محصولات نظامی به کار می‌آید. جزئيات بیشتری از کاربرد رول فوم در صنایع نظامی عبارت است از:
-
- ساخت ابزارهای دفاعی و امنیتی از این نظر که مقاومت در برابر ضربه‌های شدید برای این محصولات ضروری است.
- از آنجایی که رول فوم سبک و مستحکم است، از این رو گزینه‌ای مناسب برای تهیه و ساخت لباس‌های نظامی و زره بدن به شمار می‌رود.
- از رول فوم برای پوشش ابزار گران‌قیمت دفاعی استفاده میشود تا بتوانیم در برابر آسیب‌های فیزیکی و محیطی از آن محافظت کنیم.
- رول فوم با توجه به ویژگی‌هایی مانند انعطاف‌پذیری، استحکام و ضربه‌گیری و عایق در برابر آب و گرما و سرما در ساخت کفش‌های نظامی هم کاربرد دارد.
- استفاده از رول فوم در پارکت‌سازی: رول فوم عایق صدا و عایق سرما و گرما است و به همین منظور با هدف جلوگیری از پوسیدگی پارکت در ساختمان‌سازی به کار می‌رود. البته، علت استفاده از رول فوم در زیر پارکت فراتر از این حرف‌هاست و با چندین دلیل مهم انجام میشود:
- عایق صوتی: در آپارتمان زندگی می‌کنید و صدای پای همسایه‌ها آرامش شما را خدشه‌دار می‌کند؟ رول فوم را در پارکت‌سازی امتحان کنید. رول فوم کمک می‌کند که صدای قدم‌ها کم شود.
- عایق حرارتی: رول فوم می‌تواند نقش یک عایق حرارتی ایفا کند. در واقع، کاربرد رول فوم در ساختمان‌سازی با توجه به ویژگی عایق گرما به بهینه‌سازی مصرف انرژی و جلوگیری از هدررفت آن کمک می‌کند.
- محافظت در برابر رطوبت: استفاده از فوم می‌تواند از نفوذ رطوبت به پارکت جلوگیری کند. این ویژگی، باعث میشود که دوام پارکت یا کفپوش بیشتر شود. در نتیجه، رول فوم می‌تواند از پوسیدگی و آسیب‌دیدگی کفپوش یا پارکت پیشگیری کند.
- یکنواختی سطح: قبل از نصب پارکت، سطح زمین باید یکدست باشد. در اینجا رول فوم به چه کار می‌آید؟ درست است که رول فوم به تراز کردن سطح کمک نمی‌کند، اما دلیل نمی‌شود که در زیرسازی پارکت کاربرد نداشته باشد. پس از یکدست شدن سطح، از رول فوم بهجای یک لایه در زیرسازی پارکت استفاده میشود.
- مقاومت در برابر فشار: رول فوم به توزیع یکنواخت بار روی پارکت کمک می‌کند و در نتیجه، نمی‌گذارد پارکت ساییده شود.
- ضخامت استاندارد برای رول فوم پارکت معمولاً بین ۱٫۵ تا ۲ میلی‌متر است. اگر ضخامت فوم بیش از حد باشد، می‌تواند باعث خم شدن کفپوش شود. از طرف دیگر، اگر خیلی نازک باشد، کارایی کافی ندارد. یعنی نمی‌تواند به‌خوبی جلوی سر و صدا را بگیرد. بنابراین، انتخاب ضخامت مناسب برای فوم زیر پارکت بسیار مهم است.
- استفاده از رول فوم در تجهیزات ورزشی: اگر بخواهیم از کاربرد رول فوم در تولید تجهیزات ورزشی صحبت کنیم، آن‌قدر حرف و سخن زیاد است که شاید بتوانیم در مقالات جداگانه‌ای به این موضوع بپردازیم و هر یک از تجهیزات ورزشی را جداگانه معرفی کنیم. بنابراین، در این قسمت، صرفاً به این موضوع اشاره میکنیم که رول فوم در تولید تجهیزات ورزشی مانند مت‌های یوگا، کفش‌های ورزشی و محافظ‌های بدن به کار می‌رود.
درباره رول فوم، انواع رول فوم و کاربردهای آن
در این مقاله درباره رول فوم صحبت کردهایم و سعی کردهایم مقاله‌ای کامل و جامع ارائه کنیم. بنابراین، از تاریخچه رول فوم گرفته تا انواع و کاربردهای رول فوم را در صنایع مختلف توضیح دادیم. گفتیم که رول فوم یک ماده پلیمری انعطاف‌پذیر است که از فوم‌های پلی‌اتیلن یا پلی‌اورتان ساخته میشود. از این محصولات در صنایع مختلف استفاده میشود. زیرا وزن سبک، قابلیت انعطاف و مقاومت در برابر رطوبت از مهم‌ترین ویژگی‌های آنها است.
انواع رول فوم از یک منظر به رول فوم های سلول بسته و سلول باز تقسیم میشود. فوم‌های سلول‌بسته معمولاً مقاومت بیشتری در برابر آب دارند و برای عایق‌کاری و بسته‌بندی استفاده می‌شوند. فوم‌های سلول باز نرم‌تر هستند و بیشتر در ساخت انواع مبلمان و تشک به کار می‌روند. از رول فوم ها همچنین در صنایع ورزشی، خودروسازی و ساختمانی به دلیل خاصیت جذب ضربه و عایق صوتی استفاده میشود. این محصولات به‌راحتی برش داده می‌شوند و به شکل های گوناگون در می‌آیند. این ویژگی‌ها باعث میشود که رول فوم در صنایع مختلف نظیر تجهیزات ورزشی، کیف‌سازی و کفش‌سازی، صنایع نظامی، دکوراسیون داخلی و ساختمان‌سازی پرکاربرد و کارآمد باشد.
علاوه بر مواردی که گفتیم، از رول فوم در صنایع کیف وکفش، گل‌سازی و وسایل تزئینی، صنعت ساختمان‌سازی، تولید عایق‌های صوتی و درزگیرها، تولید قطعات و تجهیزات پزشکی مانند تجهیزات ارتوپدی نیز استفاده میشود. گذشته از همه‌ی آنچه گفتیم، رول فوم گاهی در جاهایی کاربرد دارد که اصلاً در نگاه اول به ذهن هر کسی نمی‌رسد! دوست دارید به چنین کاربردهایی فکر کنید؟ یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های رول فوم خاصیت لمینت با آلومینیوم متالایز و نایلون است.از این ویژگی معمولاً برای تولید واشر قوطی‌ها و بطری‌های مایع مواد شوینده و مواد شیمیایی استفاده میشود. درباره رول فوم سؤالی دارید؟ پرسش خود را با کارشناسان ما در فومیران مطرح کنید.
